(Monkeypox)
İnsandan insana bulaşabilen maymun çiçeği hastalığına Poxviridae ailesinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) sebep olur. Bu virüs öncelikli olarak Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkmıştır. Zamanla farklı bölgelere taşınmıştır. İnsandan hayvana veya hayvandan insana bulaşabilen bir hastalıktır.
Maymun çiçeği virüsü ilk kez 1958 yılında laboratuvar ortamında maymun kolonilerinde ortaya çıkmıştır. Hatta maymunların çiçek hastalığına yakalandığı sanılmıştır. Bu yüzden virüs “Monkeypox” olarak adlandırılmıştır. Bu virüsün tüm dünyada ilk defa bir insana bulaşması 1970 tarihinde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görülmüştür. Bu vakadan sonra Orta Afrika ve Batı Afrika ülkelerinde ilerleyen yıllarda yeni vakalar tespit edilmiştir. Monkeypox’un sadece insanlarda görülen türü Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere ikiye ayrılır. İkisi arasında kıyaslama yapılırsa Orta Afrika virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetli ve ölümcüldür.
Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşabilir?
Maymun çiçeği virüsü insanlara genellikle hayvanlar üzerinden bulaşır. Bu virüs goril, orangutan, şempanze ve kemirgenler aracılığı ile insanlara aktarılabilir. Hem insandan insana hem de hayvandan hayvana bulaşabilme ihtimali vardır. Bu virüs bazı vücut sıvıları ile, solunum yoluyla veya lezyon ile bulaşabilir. Yeteri kadar pişmemiş et veya enfekte olan bir hayvanın etini yemek bu virüse sebebiyet verebilir. Hamile kadınların ise bebeklerine bile bulaştırabilme ihtimalleri vardır. Bu yüzden sağlığınız için çok dikkatli olmanız gerekir.
Monkeypox Hangi Semptomlara Sebep Olur?
Maymun çiçeği virüsü vücuda ilk yerleştiği zaman hiçbir belirti göstermez. Bu süreç kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu süreç genellikle 6 ila 13 gün arasındadır. Hastalığın belirtileri iki aşamaya ayrılır. Bu iki aşama sizin için aşağıdaki gibi kısaca açıklanabilir.
· Yoğun baş ağrısı, lenf bezlerinin şişmesi (lenfadenopati), vücut ağrısı, ateş, bitkinlik ve halsizlik ilk belirtileridir. Bu belirtiler genellikle ilk gün içerisinde görülür. Bu hastalık ilk olarak kızamık veya çiçek hastalığı ile karıştırılır. Fakat lenf bezlerinde şişme gözlemlendiği zaman hızlı bir şekilde hekiminize başvurmalısınız. Çünkü bu semptom hastalığın ayırt edilmesini sağlar.
· Kuluçka döneminden sonra ateş ile birlikte deri döküntüsü görülmeye başlar. Deri döküntüsü genellikle surat ve çevresinde olur. Daha sonra el ve ayaklarda devam eder. Deri dökülmeleri zaman ile vücudunuzda artmaya başlamadan hekiminize başvurmalısınız. Bu aşamada zaman kaybetmemek büyük bir öneme sahiptir. Bu hastalık özellikle çocuklarda çok daha hızlı ilerler. Bu yüzden bu belirtiler ile karşılaştığınız zaman tedbirli davranmanız gerekir.
Maymun Çiçeği Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?
Maymun çiçeği virüsünün tespiti polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi ile yapılır. Fakat biyopsi de seçenekler arasında yerini alır. Orthopoxvirüsler serolojik bakımdan çapraz reaktif olduğundan dolayı, antikor veya antijen saptama testleri maymun çiçeği virüsü için doğru sonuçlar vermez. Bu yüzden vaka incelemesi için bu yöntemler genellikle tercih edilmez.
Maymun çiçeği hastalığı kontrol altına alabilmek için çiçek hastalığı aşısı, intravenöz immün globülin (VIG) ve antiviraller kullanıma uygundur. Fakat şu anda çiçek hastalığı aşıları halka açık değildir. Alanında uzman kişiler maymun çiçeği virüsü için aşı geliştirme çalışmalarını sürdürmektedir. Fakat yukarıda bahsedilen yöntemler ilk etap için kullanıma uygundur.
Monkeypox’a Yakalanma İhtimali Nasıl En Aza İndirilir?
Maymun çiçeği vakaları Batı Afrika, Orta Afrika ve tropikal yağmur ormanlarında sıklıkla görülür. Öncelikli olarak bu bölgelere veya yakınlarına seyahat etmemek hastalıktan korunmanızda yardımcı olur. Enfeksiyon genellikle hayvanlara olan temasla bulaşır. Bu yüzden hasta hayvanlara ya da ölü hayvanlara temastan kaçınmalısınız. Hatta aynı ortamda bile solunum yapmamanız tavsiye edilir. Özellikle iyi pişmiş etleri yemeye özen göstermelisiniz.
Maymun Çiçeği Virüsünden Nasıl Korunmalıdır?
Maymun çiçeği virüsüne karşı alabileceğiniz birkaç tedbir vardır. Bu tedbirler sizin için aşağıdaki gibi sıralanabilir.
· Virüsü barındırma ihtimali yüksek olan hayvanlar ile temas edilmemelidir. Hatta aynı ortamda bile bulunmamak gerekir.
· Hasta bir hayvanla veya insanlar temas halinde bulunmuş eşyalardan uzak durmalısınız.
· Enfekte bir insan veya hayvan ile temas halinde bulunduysanız el ve vücut hijneninize oldukça önem vermelisiniz.
· Enfekte hastalar ile temas etmek zorunda iseniz sağlığınız için kişisel koruyucu ekipmanları (KKD) kullanmayı ihmal etmemelisiniz. Aksi taktirde olumsuz durumlar ile karşılaşma ihtimaliniz çok yüksektir.
Yorum Yok