Radyasyon doğal ve yapay biçimlerde etki etmektedir. Radyasyon olgusu temelde iki gruba ayrılmaktadır. Bu karşılaştırmanın dışında, iyonlaştırıcı radyasyon ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyon şeklinde iki ayrı şekilde ele almak da mümkündür. Peki radyasyon tam anlamıyla nedir?
Radyasyon, ortamda taşınan enerji olarak düşünülebilir. Söz konusu enerji, foton isimli elektromanyetik dalgalar ile parçacıklardan meydana gelmektedir. Enerjinin iyonlaşma sürecine dahil olması radyasyonu kaçınılmaz kılmaktadır. Doğal olan radyasyon kaynaklarının başında güneş gelmektedir. Güneş dışında çeşitli kozmik ışınlar da doğal radyasyon kaynağı olarak düşünülebilir. Bu gama radyasyonu olarak da adlandırılır. Bu anlamda ışığın görülebilen, ısının ise hissedilebilen bir radyasyon kaynağı olduğu söylenebilir.
İçerisinde yaşadığımız dünyada belli ölçüde radyoaktif maddeler yer almaktadır. Kum taşından granite, kayalardan toryuma dek birçok örnek vermek mümkündür. Bu tip malzemeleri kullanma yoluyla yapılan binalarda da doğal olarak radyasyon potansiyeli söz konusudur. Dolayısıyla doğal radyasyon kaynaklarına düşünülenden çok daha yakın konumdayız.
Belli alanlarda özellikle radyasyon işareti ile çeşitli uyarılar sunulur; fakat çoğu kişi bu işaretin ne anlama geldiğinden habersizdir. Radyasyon her zaman aynı derecede bir tehlike saçmaz. Radyasyonun tehlike potansiyeli ışınlanma derecesine bağlı olarak değişmektedir. Yapay radyasyondan kurtulmak mümkün olsa da doğal radyasyondan kurtulmanın olanağı yoktur. Dolayısıyla bu gerçekle beraber yaşamayı öğrenmekte yarar vardır. Doğal radyasyondan tamamen kurtulmak mümkün olmasa da belli ölçüde etkilerini azaltmak olasıdır.
Radyasyon Çeşitleri Nelerdir?
Yukarıda da belirtildiği gibi radyasyonun çeşitleri ortaya konulurken farklı değişkenlerden yararlanılmaktadır. Radyasyon tipleri çoğunlukla enerji seviyelerine göre belirlenmektedir. Bu noktada iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyonlar gibi ayrımlar söz konusu olmaktadır.
İyonlaştırıcı Radyasyon: İyonlaştırıcı radyasyon canlı varlıklara da zarar verebilen bir radyasyon türüdür. Bu radyasyon genelde hissedilmez ancak radyasyon ölçer sayesinde düzeyini tespit etmek kolaydır. Bu radyasyon kimi özel durumlarda, bazı hastalıkları gidermek amacıyla kullanılmaktadır. Genelde uranyum cevherlerinden veya nükleer atıklardan ortaya çıkabilirler. Bunun yanı sıra atomların çekirdeğinde yer alırlar. İyonlaştırıcı radyasyon kendi içinde bazı alt türlere ayrılmaktadır.
İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon: Bu radyasyon türü, atomları ve moleküleri iyonize etme noktasında yetersiz kalmaktadır. Dolayısıyla düşük enerjili bir radyasyon türü olarak kabul görmektedir. Mikrodalga, kızılötesi, radyo dalgaları buna örnek olarak gösterilebilir. İyonlaştırıcı radyasyon türüne bakılarak daha düşük bir etki alanına sahiptir. Yine de yoğun şekilde maruz kalındığı durumda uzun vadede olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Atomların bazı değerlerini değiştirme yetenekleri bulunmaktadır. Bu radyasyon tipi, termal iyonizasyon olarak da ifade edilmektedir. Bunun yanında görülebilir ışık kaynakları da iyonlaştırıcı olmayan radyasyon bağlamında değerlendirilir.
Yorum Yok